Utwór Żeby nie o cie, dziewulo z repertuaru "Kapeli Spod Kowala", zaprezentowany 6 listopada 1999 roku przez solistów - śpiewaków: Zofię Szmajdę-Mierzwicką i Kazimierza Seroczyńskiego, z towarzyszeniem kapeli w składzie: Józef Kozakowski (skrzypce), Zygmunt Jędrzejewski (akordeon), Antoni Terpiński (kontrabas), Kazimierz Seroczyński (bęben).

Jest to jeden z 25 utworów w wykonaniu "Kapeli Spod Kowala", nagranych 6 listopada 1999 roku w ramach finansowanego przez Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne w Bydgoszczy projektu muzykolog Wandy Szkulmowskiej. Celem projektu, rozłożonego na lata 1999-2002, było zarejestrowanie repertuaru 16 najlepszych działających jeszcze wówczas kujawskich kapel i zespołów folklorystycznych wobec zauważalnych objawów odchodzenia przez nie od starego repertuaru na rzecz melodii "biesiadnych" i utworów folkowych. Nagraniami objęto zespoły z następujących miejscowości: Kowala, Brześcia Kujawskiego (2), Radziejowa, Lubrańca, Sławska Wielkiego (2), Liszkowa, Radojewic, Babiaka, Sompolna, Osięcin (3) i Lubomina. Wszystkie nagrania zarejestrowane zostały w Wojewódzkim Domu Kultury we Włocławku przez Mirosława Worobieja z Rozgłośni Radiowej Polskiego Radia Pomorza i Kujaw, przy współpracy autorki projektu, która dokonała wyboru utworów spośród przygotowanych przez zespól, oraz Mariana Wiśniewskiego, muzyka współpracującego z zespołami ludowymi.

Cały zgromadzony materiał został przejrzany i zaopiniowany przez doktora Aleksandra Pawlaka z Instytutu Sztuki Państwowej Akademii Nauk w Poznaniu. Jego ogólna ocena na temat wszystkich nagrań "Kapeli Spod Kowala" brzmiała: "Zespół śpiewaczy repertuar dobry, wykonanie dostateczny z plusem. Repertuar na ogół dobry, kujawski. Kobiety, a zwłaszcza Zofia Szmajda śpiewają jednak nienaturalnie, zbyt przesadnie akcentując rytm melodii. Kapela posiada dobry repertuar, typowo kujawski, a wykonanie melodii nie budzi żadnych zastrzeżeń". Znaczna część utworów wykonanych przez Kapelę zyskała u niego oceny dobre bądź bardzo dobre. Jak zauważa Wanda Szkulmowska, tak wysoką ocenę poziomu artystycznego kujawskiej kapeli Aleksander Pawlak wyraził tylko w stosunku do "Kapeli Spod Kowala".

Utwór Żeby nie o cie, dziewulo został przez Aleksandra Pawlaka oceniony na stopień bardzo dobry pod względem przystawalności do tradycyjnego repertuaru kujawskiego oraz na stopień dobry z plusem pod względem wykonania.

Utwór odnaleźć można na płycie CD stanowiącej aneks do publikacji Amatorskie muzykowanie na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2018.

Źródła: Wanda Szkulmowska, Muzykanci kujawscy - twórcy czy odtwórcy?, w: Czasy - Muzyka - Twórcy na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014, ss. 437-449.

Wanda Szkulmowska, Kapele kujawskie (część 3). "Kapela Spod Kowala", w: Amatorskie muzykowanie na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2018, ss. 191-223.

Opracowała: Monika Biesaga