Helena Osmałek - śpiewaczka i tancerka z Zakrzewia, członkini "Kapeli Spod Kowala" od początku jej istnienia.

Żyła w latach 1899-1995. W 1968 roku wstąpiła do założonej przez Leona Stankiewicza "Kapeli Spod Kowala" (razem z nią występowało wówczas pięciu muzykantów-instrumentalistów oraz dwóch śpiewaków-tancerzy). 23 czerwca 1968 roku wraz z kapelą wystąpiła w telewizyjnym programie "Turniej miast". W 1969 i 1970 roku Helena Osmałek jako solistka zespołu brała udział w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. W latach 1970 i 1971, wraz z kilkoma innymi członkami Kapeli, została nagrana przez muzykologa Aleksandra Pawlaka z Instytutu Sztuki w Poznaniu. Zaprezentowała wtedy dziewięć pieśni (nr 39 A, 62 D, 404, 612, 802 A, 859 A, 35 A, 320 B, 367). Niedługo potem, ze względu na stan zdrowia oraz trudności z dojazdami na próby, zrezygnowała z dalszego działania w zespole.

W publikacji Leona Stankiewicza i Włodzimierza Tomaszewskiego Folklor muzyczny Kujaw Wschodnich w repertuarze Kapeli "Spod Kowala", Wydawnictwo "Pomorze", Bydgoszcz 1985 odnaleźć można kompozycję "wniesioną" do repertuaru zespołu przez Helenę Osmałek. Jest to pieśń Mój wianuszek lawendowy.

Źródło: Wanda Szkulmowska, Kapele kujawskie (część 3). "Kapela Spod Kowala", w: Amatorskie muzykowanie na Pomorzu i Kujawach, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2018, ss.191-223.

Opracowała: Monika Biesaga